SEARCH RESULT

Anadolu’nun birçok bölgesinde yer alan mimari eser, kültürel değerlerin ve dini inançların geleceğe aktarılmasında önemli role sahiptir. Safranbolu’da bulunan yapıların da bu duruma örnek teşkil ettiği görülmektedir. İlçedeki sivil ve dini mimarinin yanı sıra su mimarisi, özellikle çeşmeler, bezemeleriyle adeta birçok değeri günümüze ulaştırma görevini üstlenmektedir. Bu süslemelerin inançlarla ilişkisini çeşmelerin kilit taşlarında yer alan “ هللا شاء ما) “ maşallah) ile açıklamak mümkündür. Bu tezyinat İslam inancının kültüre, kültürün de mimariye yansımasıdır. Nazar değmesine engel olduğuna inanılan maşallah ünleminin Kur’an ve hadislerdeki yeri tetkik edildiğinde, çeşme motiflerine konu olması yadsınamayacak bir durumdur. Zira söz konusu ifadeye, Kur’an-ı Kerim’de toplam beş müstakil surede rastlanır. Aynı zamanda nazar ve nazardan korunma meselesinin hadislerde de yer aldığı görülür. Buna örnek teşkil eden rivayetlerden biri de İbrahim, İshak ve İsmail peygamberlerin göz değmesinden/nazardan Allah’a sığındığı bahsidir. İslam dinin temel kaynaklarında yer alan nazar ve nazardan korunma vesilesinin çeşmelerde yer alma sebebi sadece bezeme amaçlı değildir. Süsleme kompozisyonunda bu yazının yer alışını iki şekilde yorumlamak mümkündür. Bunlardan ilki, yapıları, kötü, kıskanç veya beğeni dolu bakıştan sakınma, ikincisi ise çeşmeden akan suyun bereketli olması ve kurumaması temennisidir.

Uluslararası Geçmişten Günümüze Karabük ve Çevresinde Dini, İlmi ve Kültürel Hayat Sempozyumu
UGGKS2019

Zeliha Mahinur AYDINLATAN Zeynep Mehlika ULUÇAM KIRBAĞ